به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان تدارکات پزشکی به نقل از شهروند آنلاین؛ سازمان غذا و دارو، سیاست‌گذاری‌ها برای واردات دارو به کشور و همچنین سفارش افزایش یا کاهش ظرفیت‌های تولید را بر عهده دارد. با این حال با کمبود برخی اقلام دارویی در کشور، این سازمان فراخوانی برای شرکت‌های واردات دارو اعلام می‌کند.
شرکت سهاکیش، زیر مجموعه‌ای از سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال احمر در حوزه واردات دارو است که در چنین شرایطی پای کار می‌آید. دکتر «پریسا خدابنده» سرپرست شرکت بازرگانی سهاکیش می‌گوید :«در مورد کمبود آنتی بیوتیک در کشور هم مثل سایر مواقع، سازمان غذا و دارو به شرکت‌های وارد کننده اعلام کرد که پیشنهادات خود را به این سازمان ارائه دهند. ما هم مثل سایر شرکت‌ها در مناقصه شرکت کردیم و با توجه به شرایط واردات و قیمتی که اعلام کرده بودیم، سازمان غذا و دارو مسئولیت واردات اقلام دارویی مورد نیاز را به ما واگذار کرد.»
بلافاصله بعد از اخذ مجوز سازمان غذا و دارو بود که محموله 49 تنی آنتی بیوتیک، شامل 8 قلم از داروهایی که این روزها کمبودش در داروخانه‌ها حس می‌شود، توسط هلال احمر وارد شد؛ محموله‌ای که نوع داروها و حجم هر کدام را سازمان غذا و دارو مشخص می‌کرد. خدابنده می‌گوید :«در حال حاضر سازمان غذا و دارو مجوز واردات همین 49 تن داروی آنتی بیوتیک را برای ما صادر کرده است. اما در صورت نیاز، این سازمان دوباره کمبود را اعلام کرده و با صدور مجوز، ما امادگی این را داریم که در کمترین زمان ممکن دارو را به کشور وارد کنیم.»
سابقه درخشان هلال در واردات دارو
گرچه شرکت واردات داروی هلال احمر هم مانند دیگر شرکت‌های وارد کننده، در مناقصه سازمان غذا و دارو شرکت کرده اما به نظر می‌رسد همراهی جمعیت هلال احمر در این اقدام، باعث شده تا محموله‌های دارویی در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با قیمت و کیفیتی مناسب به دست بیماران برسد.
سرپرست شرکت بازرگانی سهاکیش می‌گوید :«واردات دارو تنها قیمت‌گذاری و رایزنی با شرکت‌های خارجی نیست؛ در این راه کشور ما با چالش‌های زیادی روبرو است از جمله پیدا کردن شرکت معتبر و داروی باکیفیت، تامین ارز، جابجایی ارز، هماهنگی برای بارگیری سریع و حمل و تحویل در داخل، همگی بخشی از روندی است که باید طی شود تا دارو به دست مردم برسد. سابقه هلال احمر در ماموریت‌های سخت به طی کردن هرچه سریع‌تر این روند به ما کمک زیادی می‌کند.»
او درباره دیگر ماموریت‌های هلال احمر در واردات داروهای کمیاب هم می‌گوید :«شرکت‌های واردات دارو، همگی بنگاه‌های اقتصادی‌ای هستند که سوددهی برای آن‌ها در اولویت است.
اما در هلال احمر ماجرا کمی فرق می‌کند؛ برخی اقلام دارویی که مصرف سالانه آن‌ها کم است و حاشیه سود پایینی دارد، برای این شرکت‌ها داروی مطلوبی به شمار نمی‌رود. برای همین کمتر شرکتی به واردات این داروها اقدام می‌کند. اما هلال احمر خود را موظف کرده تا در این زمینه ورود کند و با وجود همه مشکلات، این داروها را تامین و به دست مردم برساند. همچنین بخش دیگری از اقدامات هلال احمر در زمینه واردات دارو، به داروهای تک نسخه‌ای برمی‌گردد که به صورت سفارشی تهیه می‌شود و هیچ سازمان و شرکت دیگری واردکننده این داروها نیست.»
واردات واکسن کرونا، واکسن مننژیت حجاج، سرم، و … تنها بخشی از داروهایی است که در یکی دو سال گذشته توسط جمعیت هلال احمر وارد شده تا کمبودهای جدی این داروها در کشور برطرف شود.
آنتی‌بیوتیک‌های تولید سها در راه است
همزمان با تلاش‌های هلال احمر برای واردات آنتی‌بویتیک، شرکت داروسازی سها هم ظرفیت تولید برخی اقلام دارویی ضروری را افزایش داده است. مدیرعامل شرکت داروسازی سها هلال، توجه به سلامت مردم کشور و کمک به تامین داروهای مورد نیاز مردم را رسالتی برای هلال‌احمر می‌داند که جرقه‌های تاسیس شرکت داروسازی شده است.
داروهای گوارشی، مسکن‌های ضددرد، داروهای ضدتب، بخشی از داروهای مربوط به بیماران دیابتی، برخی اقلام آنتی‌بیوتیک، داروهای بیماران قلبی عروقی، داروهای مربوط به تکرر ادرار، بیماری‌های مربوط به پروستات و … از جمله داروهایی است که این روزها خط تولید آن در شرکت‌های دارویی سها با بیشترین ظرفیت ممکن خود مشغول به تولید است.
دکتر «حسین عطار» مدیرعامل شرکت داروسازی سها می‌گوید: «سها هلال تولید سالانه 300میلیون قرص را بر عهده دارد. این ظرفیت اخیرا به ظرفیت داروهای تولیدی ما اضافه شده تا بخشی از کمبودهای دارویی اخیر جبران شود. همچنین 200میلیون کپسول در ظرفیت تولیدی ما قرار دارد. روزانه 120هزار شربت در سها هلال تولید می‌شود و در حال حاضر ظرفیت تولید شربت‌های پروفن در سها هلال، 30میلیون در سال است.»
او با اشاره به افزایش ظرفیت‌های خط تولید برخی از این اقلام دارویی در شرکت سها هلال می‌گوید: «به نظرم طی روزهای آتی بخشی از مشکل کمبودهای دارویی ما به خصوص در زمینه آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله آزیترومایسین کپسولی برطرف خواهد شد، چراکه تولیدات سها هلال در این زمینه افزایش داشته و به‌زودی وارد بازار می‌شوند.»
کمبود برخی اقلام دارویی در کشور ماجرای پرپیچ‌وخمی دارد؛ از تاثیر تحریم‌ها در پرداخت ارز برای مواد اولیه گرفته تا مشکلات دیگر. اما بخشی از گله‌گذاری‌های مدیرعامل شرکت داروسازی سها به مشکلات داخلی مربوط است.
او می‌گوید: «خط تولید چند قلم از اقلام دارویی ما در سها هلال اخیرا متوقف شده. دلیل این موضوع هم مشکل انتقال ارز و طی‌کردن مسیر اداری برای این مسأله است. درواقع چهار ماه است که چند خط تولید دارویی ما از جمله داروی صرع، در انتظار حل مشکل انتقال ارز توسط وزارت صمت است و من از همین جا از این وزارتخانه برای حل مشکل ارز دارویی استمداد می‌طلبم.»
چالش‌های پیش‌رو
حالا که صحبت از کمبود دارو و به خصوص آنتی‌بیوتیک‌های ضروری برای کودکان در میان است، مدیرعامل شرکت داروسازی سها هلال از چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های تولیدکننده داخلی می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که ما و دیگر شرکت‌های تولیدکننده دارو با آن مواجه هستیم، قیمت‌گذاری‌های جدید برای داروهای تولیدی است. در پنج ماهه نخست امسال در حالی که قیمت مواد اولیه، ارز، دستمزدها و … افزایش داشت، قیمت دارو تغییری نکرد. بنابراین ما شرکت‌های تولیدکننده پنج ماهه نخست را برای درآمدزایی از دست دادیم. یکی از دلایل کمبود برخی اقلام دارویی در این روزها هم همین مسأله است؛ 5-4 ماه پیش تولید برخی اقلام دارویی با توجه به قیمت‌گذاری‌ها برای شرکت‌های سازنده به‌صرفه نبود، برای همین برخی شرکت‌ها نتوانستند این داروها را تولید کنند. با توجه به اینکه حدود 5-4 ماه از توقف تولید برخی اقلام گذشته و موجودی داروخانه‌ها به اتمام رسیده، مردم تازه این کمبود دارو را حس می‌کنند.»
کلاف تولید دارو در کشور وقتی پیچیده‌تر شد که قیمت مواد اولیه تولید دارو، بعد از تغییر قیمت‌ها دوباره افزایش پیدا کرد.
عطار می‌گوید: «گرچه برخی اقلام دارویی ما مشمول قیمت‌گذاری‌های جدید نشده بود، اما زمان کوتاهی بعد از قیمت‌گذاری‌های تازه کار تولید روی روال افتاده بود. اما تعیین قیمت مواد اولیه دارویی بعد از قیمت‌گذاری روی داروها اتفاق افتاد. این یعنی دوباره باید قیمت‌گذاری‌های تازه روی دارو انجام شود و تولید برخی اقلام دارویی توجیه اقتصادی ندارد. طبیعی است که در چنین شرایطی برخی از شرکت‌ها به درآمدزایی نمی‌رسند و مجبور به کاهش ظرفیت تولید یا توقف آن می‌شوند. اگر در این مدت سها هلال به کار خود ادامه داده دلیلش غیرانتفاعی بودن مجموعه است. اما به عنوان مدیرعامل یک شرکت داروسازی باید بگویم قیمت دارو در کشور از توان جیب مردم خارج است و از طرفی برای تولیدکننده صرفه اقتصادی ندارد. برای مثال مواد اولیه آزیترومایسین ناگهان چهار برابر قبل شد. اما قیمت این دارو با این تناسب و همچنین افزایش هزینه‌های تولید افزایش پیدا نکرده است. یکی از راه‌حل‌های ما برای جلوگیری از بروز مشکلات دارویی در کشور، هماهنگی بیشتر بین دستگاه‌ها و اقدام به‌موقع به خصوص برای قیمت‌گذاری است.»
خط تولید جدید
رسیدن کیفیت تولید داروهای سها هلال به کیفیت جهانی، تلاشی است که مدیرعامل این شرکت از آن یاد می‌کند. دکتر عطار به نقش هلال‌احمر در رفع مشکلات دارویی کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «هلال‌احمر مجموعه‌ای مردمی و متعلق به عموم مردم است. یکی از مهم‌ترین تلاش‌های هلال‌احمر در سال‌های گذشته، تلاش برای حل مشکلات دارویی بود. همانطور که در زمان شیوع کرونا بزرگ‌ترین و اولین محموله‌های واکسن را وارد کشور کرد تا کشور را از بن‌بست نجات دهد. راه‌اندازی خطوط تولید دارو و افزایش ظرفیت‌های دارویی هم در همین راستا انجام شده. این روزها که کشور با مشکلاتی برای تامین دارو مواجه است، هلال‌احمر تلاش می‌کند تا جای ممکن متکی به تولید دارو در داخل کشور باشد. اما برای تامین مواد اولیه و برداشت برخی قدم‌ها به هماهنگی و کمک نهادهای دولتی نیازمندیم. ما در هر بازه‌ای از زمان به دنبال تولید دارویی هستیم که بیشتر مورد نیاز است. مثلا در زمان اوج کرونا تولید داروهای ریوی را افزایش دادیم و حالا با توجه به کمبود آنتی‌بیوتیک در کشور، با وجود همه موانع به فکر افزایش ظرفیت تولید و رفع کاستی‌های بازار داخل هستیم. حمایت‌های دولت از جمله تخصیص وام به شرکت‌های داروسازی اتفاقی امیدبخش است که اخیرا افتاده. اما نیازهای ما بیش از اینهاست.»
مدیرعامل شرکت داروسازی سها، از راه‌اندازی خطوط تولید تازه دارویی خبر می‌دهد که به زودی در راه است. او می‌گوید: «به زودی سه قلم داروی مربوط به بیماران دیابتی و یک داروی بیماران قلبی عروقی که توسط سها هلال تولید شده، وارد بازار می‌شود. گرچه این داروها در کشور تولید می‌شد، اما مقدار تولید آن محدود بود و با راه‌اندازی این خطوط جدید به دنبال تکمیل ظرفیت بازار تولید هستیم.»
محموله‌های دیگر در راه است
واردات دارو، از جمله آنتی‌بیوتیک‌هایی که اخیرا توسط هلال‌احمر وارد کشور شده، با هماهنگی سازمان غذا و دارو و هلال‌احمر انجام شده است.
«علیرضا عسگری» رئیس سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر می‌گوید: «بعد از اعلام گزارش‌هایی درباره کمبود آنتی‌بیوتیک و با هماهنگی سازمان غذا و دارو، محموله آنتی‌بیوتیک از بمبئی هند وارد کشور شد.» اولویت قرار دادن کودکان، موضوع دیگری است که عسگری با اشاره به آن می‌گوید: «در این محموله آنتی‌بیوتیک به‌خصوص برای کودکان وارد کشور شد تا بحرانی که روی داده، رفع شود. داروهای دیگر مانند بروفن و استامینوفن کودکان در شرکت‌های دارویی در حال تولید هستند که امیدواریم تا حدودی مشکل پیش آمده را رفع کند.»
به گفته مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر، محموله‌های دیگر دارویی تا حل کامل مشکل کمبود آنتی بیوتیک وارد کشور می‌شود.